Columns

‘Bierteam’ is een te groot woord voor Heren IV van ZPB, de Zwem- en poloclub Barendrecht. Het is een vriendenteam dat wekelijks hooguit twee keer traint en met alle plezier en zonder grote ambitie haar wedstrijdjes speelt. Veel jonge huisvaders van wie bij sommigen de contouren van een Boeddha belly zich aandienen. Omdat ik regelmatig de enige toeschouwer ben, is mij de eervolle titel ‘supporterslegioen’ toegekend; mijn zoon keept en dat wil ik niet missen, vandaar.
In april speelde Heren IV een halve bekerfinale-wedstrijd tegen ZPS, de twee klassen hoger geplaatste tegenstander uit Stolwijk. Kort in de tweede helft stond ZPB met 1-6 achter. Het supporterslegioen viel stil. Hij mag dan de dertig gepasseerd zijn, het is voor geen vader een genoegen zijn zoon de ballen om de oren te zien krijgen van een groep genadeloze kaasboeren. Omdat de wedstrijd veel oponthoud kende en de geplande eindtijd zwaar werd overschreden groeide het supporterslegioen gestaag: Heren I, zou na de wedstrijd trainen en in de loop van het 2e kwart stond het voltallig team op de rand van het bad en vormde een waardevolle aanvulling op het legioen. Ze moedigden hun lagere geklasseerde broeders zo luid aan, dat de scheidsrechter hen sommeerde hun mond te houden of plaats op de tribune in te nemen. Of het hun aanwezigheid was of dat er andere factoren een rol speelden is onduidelijk maar de 1-6 werd omgezet in een 9-9 eindstand en na strafworpen plaatste Heren IV zich voor de finale. Een wonder was geschied en het succes kon in de analen worden bijgeschreven.

Nu wil het toeval dat ik menthol coach ben van Heren I. Regelmatig verzorg ik bijeenkomsten waarin we kijken hoe op mentaal en communicatief alles lekker kan blijven ruiken. Een van de vragen die daarbij naar boven kwam, is wat je kunt doen om ook wanneer het niet lekker loopt, je volledig te blijven inzetten. Hoe houd je ook bij achterstanden het hoofd boven water en blijf je er helemaal voor gaan? De vraag was duidelijk, maar de het antwoord liet op zich wachten. We waren er nog niet uit. Tot deze avond. Heren I had onbedoeld een masterclass gekregen van Heren IV. Dit was wat zij wilden leren en hier lag de sleutel tot antwoord op de onbeantwoorde vragen. Na de wedstrijd vroeg ik per mail aan Heren IV wat maakte dat zij uit een ogenschijnlijk verloren positie terugkwamen en zichzelf overtroffen. ‘Wat deed je en wat speelde er zich in jouw hoofd af, dat dit mogelijk maakte?’ Op de eerstvolgende sessie met Heren I vroeg ik hen wat zij Heren IV hadden zien doen om hun succes te bereiken. Nadat ze dat hadden geformuleerd, legde ik hun antwoorden ernaast. Het leverde zulke nieuwe inzichten en opluchting op dat een speler van Heren I na afloop verzuchtte ‘hé, hé, eindelijk komt de beer uit de sloot’.

Mooi verhaal denk je wellicht, maar wat doet het op een site over herstelrecht in het onderwijs?
Het antwoord is simpel. Bij herstelrecht gaat het om verbinding. Het is niet de leraar, de begeleider of de coach die de antwoorden uit zijn mouw, boeken of powerpoints schudt. In plaats van zelf de antwoorden te zoeken, zet hij de groep, het systeem zo je wilt, aan het werk. Hij vertrouwt erop dat daarin de beste antwoorden besloten liggen.
Wat zou er gebeuren als je een klas waar de leerlingen het slecht naar de zin hebben, in gesprek brengt met een groep waarin het goed gaat? Wat kunnen ze leren van elkaar, waar kunnen ze elkaar erkenning voor geven? Probeer het en voor je het weet komt niet de aap uit de mouw, maar de beer uit de sloot. En berg je dan maar….