Columns

De laatste avond van de vakantie boden de kinderen en hun aanhang ons een afscheidsmaal aan in het sjiekste restaurant van het Griekse vakantiedorp. Een avond die wèl anders, maar niet mooier had kunnen verlopen. Als geluk zit in kleine momenten, dan duurde dit moment een dikke drie uur. Vijfentwintig graden, heerlijk eten, goede wijn, leuke muziek en een ober die uit een film over de Engelse adel in de negentiende eeuw was gestapt. Perfect gekleed, onverstoorbaar aanwezig als de situatie daar om vroeg.

Naarmate de avond vorderde en de wijn vloeide namen de sterke verhalen, de anekdotes, het plezier én ons volume toe. We detoneerden steeds meer met de onverstoorbaarheid en de stif upper lip van ober. Die tegenstelling maakte dat we alleen maar harder moesten lachen. Zijn professionaliteit en vriendelijkheid leden er niet onder. In tegendeel: hij bleef de rust zelve en af en toe ging er zelfs een mondhoek een fractie van een centimeter omhoog. Toen hij ons een half uur na sluitingstijd uitgeleide deed, sprak hij de mooiste afscheidswoorden die ik ooit een ober heb horen uitspreken: ‘With your strong emotions you really tributed to the importance of our restaurant.’

Een paar jaar geleden vertaalden we op ROC Zadkine de ideeën van herstelrecht naar de beroepspraktijk in de horeca. Het idee dat je steunende en sturende taak in balans moeten zijn, geldt voor mensen die in de horeca of verzorgende beroepen werken, even sterk als in het onderwijs. Wat weerhoudt ons ervan horeca-ideeën uit de horeca nu naar het onderwijs te vertalen?

Vaak zijn we in het onderwijs bezig emoties van leerlingen te onderdrukken. Hoeveel tijd gaat er niet zitten in het rustig houden van leerlingen; het niet laten uiten van in onze ogen ongewenste boosheid, blijdschap, angst, of verdriet? Alle tijd die gestopt wordt in het onderdrukken van die emoties, levert uiteindelijk niets meer op dan gefrustreerde leraren en leerlingen, wegebbende bevlogenheid en dalende creativiteit. Het verandert een school in wat Engelsen noemen een zombie zoo.

Het leiden en positief inzetten van die emoties vraagt vakmanschap, maar levert een hoop op. Emotie is energie die wanneer die onderdrukt wordt naar binnen slaat en daar nog meer schade aangericht, bijvoorbeeld in vorm van depressie. Een mooi beeld in dit kader is ook dat van ‘zegeltjes sparen’: iedere keer wanneer iemand een emotie niet kan uiten, plakt hij een zegeltje in zijn boekje en op enig moment levert hij met een ongekende, door niemand begrepen explosie zijn volle boekje in.

Emoties zijn een niet te stoppen energiebron die door vaklieden die we zijn, goed te sturen is. Als het fout gaat, richten leerlingen er schade mee aan. Als ze de goede kant op worden geleid, wordt niet alleen de leerling, maar uiteindelijk iedereen er beter van. Wat zou het mooi zijn als je tegen leerlingen kunt zeggen: ‘With your strong emotions you really tributed to the importance of our school.’