Columns

Voor de zomervakantie werd ik gebeld door de directrice van een basisschool met de vraag hoe de leerlingen van groep 8, na een incident samen met hun leerkracht het jaar en hun basischooltijd goed af zouden kunnen afsluiten. Het jaar duurde nog 3 weken. Op mijn vraag wat er gebeurd was, vertelde ze dat tijdens het oefenen voor de musical Masha voor haar gevoel te weinig ruimte kreeg van Mariska om te dansen. Masha werd boos, stompte en schopte Mariska in haar buik. Het leek zo erg dat de ambulance werd gebeld die haar voor controle meenam naar het ziekenhuis. Masha werd door haar ouders opgehaald en geschorst.

Ik stelde voor de leerlingen te vragen hoe zij dachten het jaar goed te kunnen afsluiten en het idee ontstond om een cirkelgesprek te houden, waarin iedereen kon vertellen wat het incident met hem/haar had gedaan, waarna ze konden kijken wat er nodig was. Omdat cirkels bij stevige incidenten geleid worden door iemand met emotioneel voldoende afstand, ben ik gevraagd hem voor te bereiden en leiden.

Voor het cirkelgesprek plaatsvond werden alle ouders per mail geïnformeerd; de ouders van Masha en Mariska persoonlijk. Tijdens de cirkel waren alle leerlingen, de leerkracht, de stagiaire en de directrice aanwezig en werden de volgende vragen beantwoord:

1. Wat dacht en voelde je toen het gebeurde?
2. Hoe denk je er nu over? Hoe voel jij je er nu bij?
3. Waar heb je nog last van?
4. Wat is er nodig om de schoolperiode op een goede manier af te sluiten?
5. Wat kun jij daaraan bijdragen?

Tijdens het gesprek bleek er een ander incident onder te liggen. Een half jaar geleden voelde Masha zich buitengesloten door 3 meiden. Een van hen was Mariska. Het leek alsof dat incident uitgesproken en afgerond was, maar het tegendeel was waar. Het deed me denken aan een quote van John Lennon ‘Everything will be okay in the end; if it’s not okay it’s not the end’. Hier gold dat zeker ook voor Masha. Het was allesbehalve afgerond en de schop in de buik was een manier waarop Masha erkenning vroeg voor haar uitsluiting van een half jaar geleden. Het was haar antwoord op de vraag ‘welke onvervulde behoefte is hier de kiem voor een nieuw conflict’? De behoefte die was geschonden was duidelijk: Ook ik wil erbij horen!

Een week later vertelde de directrice wat de cirkel in haar ogen had opgeleverd en dat was veel. Doordat iedereen zijn zegje had gedaan waren de geheimen uit de wereld en was de sfeer een stuk beter. Masha en Mariska waren geen vriendinnen, maar konden weer door één deur. Ze waren op een gezonde manier voor zichzelf opgekomen. Duidelijk voor haar was de meerwaarde van een ‘afstandelijk betrokkende’ die door haar emotionele afstand iedereen ruimte kan geven waarop hij of zij recht heeft.

En ja, liever had ze gezien dat er volledig herstel had plaatsgevonden. Ruud van de lubbe, van De Dijk zou zingen ‘We zijn er nog niet, maar we zijn onderweg.’ Ze waren in ieder geval ver genoeg op weg hun basisschooltijd in aanvaardbare harmonie af te sluiten.